In NRC Handelsblad van 5 januari is een opiniestuk (artikel) te lezen van oud staatssecretaris van EL&I, Henk Bleker, om landbouwgronden (verplicht) aan te wenden voor opvang van zonne-energie in de vorm van elektriciteit, dus via zonnepanelen. Lectoren Johan Raap en Dorien Derksen van het Centre of Expertise Biobased Economy schrijven in reactie daarop onderstaand betoog om eerst en vooral te kiezen voor zonnepanelen op daken, voordat daar landbouwgrond voor wordt aangewend.
Bruikbaar product
“Onze verbazing richt zich op twee fronten die we zullen toelichten. Allereerst hebben we in Nederland (of eigenlijk in dit deel van Noordwest Europa) goede vruchtbare
akkerbouwgrond en een klimaat dat uitstekend geschikt is voor de teelt van gewassen. Ja, het is zo dat de gemiddelde energieopname over een jaar via zonnepanelen hoger is dan via planten, vooral omdat die plant niet het gehele jaar kan groeien. Maar met zonnepanelen heb je alleen maar elektronen, en het proces om die op te slaan of om te zetten naar nuttige stoffen staat echt nog in de kinderschoenen. Met landbouwgewassen heb je daarentegen meteen een bruikbaar product, zoals voedsel voor mens en dier, maar ook de productie van (bio-)plastic, vezels voor bouwmaterialen et cetera. En jawel, ook restanten naar benutbare energiedragers als brandstoffen.
Eerst alle daken volzetten
Met deze toevoegingen zitten we meteen in het tweede aspect, namelijk de zogenaamde ‘food en fuel’ discussie, immers mogen we landbouwproducten wel inzetten als energiedrager dan wel aardolievervanger voor producten als plastics? Als je ooit ergens een partij rotte aardappelen over hebt en die wilt omzetten naar benutbare brandstof dan heb je tegenwoordig veel uit te leggen. Maar die vraag zouden we dus ook kunnen stellen voor de akkerbouwgronden zelf: Ons pleidooi is nog steeds om de akkerbouwbodem te benutten waar die het best voor benut kan worden, namelijk voortbrenging van gewassen. En eerst maar eens alle daken in de bebouwde omgeving volzetten met zonnepanelen. We zien nog steeds hele bouwloodsen met platte daken en geen zonbenutting. Scheelt meteen in bescherming tegen vernieling en vandalisme van panelen op de grond. Als we dat eerst gerealiseerd hebben, dan kunnen we later nog eens verder praten.
Dus zonnepanelen prima, maar graag eerst op het dak en (nog) niet in de wei.
Dorien Derksen
Lectoraat Marine Biobased Specialties
Johan Raap
Lectoraat Biobased Energy