Donderdag 11 april 2019 is de Green Deal Biobased producten voor de openbare ruimte afgerond in Bergen op Zoom. Tijdens de bijeenkomst werd duidelijk dat de deelnemers met elkaar verder willen, van elkaar willen leren en bereid zijn samen stappen te zetten om de openbare ruimte nog verder te vergroenen. Kortom: een slotmanifestatie waaruit bleek dat de Green Deal slechts een opmaat is om samen de circulaire en biobased economie vorm te geven.

Publicatiedatum
25 april 2019
Onderzoeksgebied
Bron

Burgemeester Frank Petter van Bergen op Zoom – een van de gemeenten die actief was in de Green Deal – vatte de dynamiek kort samen: “De energie die deze Green Deal losmaakte is geweldig en toont dat we het verschil kunnen maken. Nu moeten de lessen die geleerd zijn mainstream worden; biobased inkopen mag geen uitzondering meer zijn, maar moet ingebed worden in de dagelijkse praktijk. Als overheid moeten we daar een lans voor breken.”

Bert van Vuuren en Vincent van Rijsewijk hebben zich daar de afgelopen jaren voor ingespannen. Zij weten als geen ander dat ambities niet altijd verwezenlijkt worden en besloten hun krachten te verenigen in de Green Deal Biobased Producten voor de openbare ruimte. Van Rijsewijk: “We zijn beiden ondernemers, duurzaam en bezig met innovatie. Wat wij zagen is een mismatch tussen bedrijven en overheden. Beiden willen de economie verduurzamen en gebruikmaken van biobased producten, maar tot inkoop kwam het niet. Ons menselijk brein, en dan met name de amygdala, zorgt dat we niet willen veranderen en liever vasthouden aan het vertrouwde”, vult Van Vuuren aan. “Toen we dat begrepen, veranderde onze benadering. We ontwikkelden de methode Magneet, een 4-stappenplan als basis voor transitie.” Dat die bewustwordingsmethode aanslaat bleek tijdens de slotbijeenkomst.

Magneet in de praktijk

Zo vertelt Michel Bekooy van Boskalis in een van de workshops. “Toen we inschreven op de aanbesteding van de nieuwe verbinding van de N69 namen we de methode Magneet mee in de inschrijving. Met de methode kunnen we namelijk hard maken hoe we innovaties, circulariteit en biobased materialen gaan toepassen. Dat doen we door bewustwording te creëren, bijvoorbeeld door uit te leggen dat we de ‘groenste’ weg niet realiseren als we jaren voor oplevering vastleggen welke materialen we gaan gebruiken.” Tijdens de tweede stap sprak Boskalis met de opdrachtgever over de toekomstvisie. “En inmiddels kijken we welke innovatieve maatregelen getroffen gaan worden. Zeker is dat we minimaal 5 innovaties toepassen en we hebben elf productgroepen gedefinieerd die mogelijkheden bieden om extra stappen te zetten richting de circulaire economie.”

Leerproces

Dat er nu en in de nabije toekomst nog veel van elkaar geleerd moet worden, ervoeren de aanwezigen als positief, bleek tijdens een andere workshops. Mart Hoppenbrouwers van Dolmans Landscaping: “Door de Green Deal zien we veel mogelijkheden om biobased materialen toe te passen in projecten, maar als bedrijf leerden we er ook van. Bijvoorbeeld dat er trekkers nodig zijn in de eigen organisatie.” Én dat de weg naar de circulaire economie
samen afgelegd moet worden. Dat kwam ook naar voren toen zijn collega Fred Knibbeler vertelde over het Monseigneur Bekkersplein in Haaren. “De methode Magneet vormde de spil van ons plan. Op het plein willen we ‘grijs en groen’ laten samenkomen, de CO2-uitstoot verminderen, klimaatadaptief bouwen, focussen op circulariteit, het plein vergroenen tot een Brabantse tuin en de biodiversiteit versterken.” Er zit bovendien druk op de ketel. Omdat de gemeente Haaren fuseert met Oisterwijk moet het plein voor 2022 gereed zijn. “Daarom zijn we op zoek naar direct toepasbare oplossingen en komen we graag in contact met kennisdragers uit het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs.”

Met de markt

Een gemeente die afgelopen jaren al een beroep deed op het onderwijs is Bergen op Zoom. Voor het Anton van Duinkerkenpark liet zij studenten onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om biobased producten toe te passen in het park. “Hier zijn onder andere biobased banken (met olifantsgras) geplaatst. Maar dit zijn slechts speldenprikken waarbij het ging over aankopen onder de aanbestedingsgrens”, vertelt Dietmar Lemmens van de gemeente Bergen op Zoom. “Nu staan we aan de vooravond van een groter project: de duurzame renovatie van de Korneel Slootmanstraat. Dit moet een aanbesteding worden die als standaard kan dienen voor vergelijkbare infraprojecten waarin circulariteit en biobased producten de boventoon voeren.” Bergen op Zoom zoekt om de plannen te concretiseren toenadering tot de markt en Lemmens kreeg veel adviezen uit de zaal. Praktische adviezen over de het voorkomen van worteldruk, maar ook over het proces zoals: beschrijf je doel nauwkeurig en blijf als bouwteam altijd het doel in het vizier houden, veiligheid is een belangrijke voorwaarde, maar er kunnen daarnaast extra eisen gesteld worden ten aanzien van de materialisatie. Én beoordeel inschrijvingen op de mate van circulariteit en biobased herkomst, maak daar geen randvoorwaarden van.

Proces of product

In de transitiefase waarin overheden en bedrijven zich bevinden is het altijd een lastige afweging: zetten we in op het proces of op producten? “Er zijn al heel wat biobased producten beschikbaar. Denk aan banken van beton met olifantsgras, planken op basis van aardappelzetmeel en biobased boomankers. Voor die materialen kunnen overheden als launching customer een grote markt creëren. Momenteel ontbreekt die massa nog, omdat overheden nog te veel op kleine schaal ‘experimenteren’”, zegt Vincent van Rijswijk namens de provincie Noord-Brabanttijdens de workshop ‘Van biobased benkske naar recyclebare oplaadspot’. “Daarom is t het proces een belangrijk focuspunt. Voorkomen moet worden dat we te lang met elkaar blijven praten. Maak ambities liever concreet, neem je verantwoordelijkheid en toon durf, want daardoor komen we verder. Door als overheid samen te werken met het bedrijfsleven en brutale vragen te stellen daag je bovendien de markt uit om haar grenzen verder te verkennen. En ja, zo’n innovatief traject levert onzekerheid op, maar dit is op te vangen door evenwichtige afspraken te maken over de risico’s. Als we Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) breed en met lef oppakken, zullen er een business cases ontstaan die zowel de overheid als het bedrijfsleven ten goede komen.”

Bij het gebruik van deze website gaat u akkoord met het gebruik van cookies. Meer informatie

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close